Św. Jadwiga Śląska – Patronka Parafii

Święta Jadwiga Śląska urodziła się w 1174 (źródła nie są tu zgodne i podają także przedział lat 1178 – 1180) jako jedna z córek Bertolda IV hrabiego Diessen-Andechs w Bawarii. Otrzymała staranne wychowanie i wykształcenie w domu rodzinnym i w klasztorze benedyktynek w Kitzingenie koło Würzburga, gdzie poznała Pismo Święte, dzieła Ojców Kościoła, żywoty świętych, język łaciński.
Św. Jadwiga najchętniej pozostałaby w klasztorze, jednak około roku 1190 została wysłana do Wrocławia, gdzie poślubiła Henryka księcia Śląska, Krakowa i Wielkopolski, zwanego później Brodatym. Zawierając małżeństwo spełniła bardziej wolę rodziców niż swoją. Oboje stworzyli ciepłe ognisko domowe. Mieli siedmioro dzieci.
Jako księżna śląska miała znaczący wpływ na politykę męża. Z siedmiorga dzieci przeżyło jedynie troje, bracia zostali wygnani z kraju, a siostra Getruda, królowa Węgier, podstępnie zabita. Po 20 latach małżeństwa złożyła wraz z mężem śluby czystości. Jadwiga jeszcze przez kilka lat mieszkała na dworze męża oraz w książęcych grodach Leśnica i Wleń. Najczęściej jednak przebywała w ufundowanym przez siebie klasztorze sióstr cysterek w Trzebnicy. Przełożoną tego klasztoru była już wówczas jej córka Gertruda.
Księżna Jadwiga przyjmowała z pokorą i poddaniem woli Bożej straty bliskich sobie osób i wszelkie życiowe przeciwności. Święta słynęła z pobożności i czynów miłosierdzia. Znana jest jako popularyzatorka życia zakonnego, fundatorka klasztoru cysterek w Trzebnicy, do końca życia oddana dziełom miłosierdzia. Prowadziła wiele dzieł dobroczynnych w Trzebnicy, otaczając opieką wielu biedaków, fundowała szpitale i przytułki. Jej wysiłki nie odgraniczały się do działalności charytatywnej. Była to raczej przemyślana polityka społeczna. Nie tylko przy trzebnickim klasztorze leczono chorych. Według zachowanych zapisków, Jadwiga odegrała ogromną rolę przy zakładaniu szpitala Świętego Ducha we Wrocławiu. Był to pierwszy tego typu ośrodek w jej księstwie. Jej inicjatywą było również założenie we Wrocławiu hospicjum. Zakładała także kuchnie polowe dla biednych, utrzymywała na swoim dworze trzynaście kalekich osób (ta symboliczna liczba miała przypominać Jezusa i Dwunastu Apostołów) spotkanych podczas objazdu księstwa. Stałą opiekę nad chorymi powierzyła augustianom. Bardzo zależało jej na bliskim kontakcie z ludźmi, wśród których przyszło jej żyć. Dlatego nauczyła się języka polskiego. Musiała go znać dobrze, skoro osobiście odwiedzała ubogich w ich chatach, pocieszała, wypytywała o potrzeby.
Surowe życie pokutne, praktyki ascetyczne i działalność dobroczynna uczyniły ją postacią popularną wśród poddanych. W ascezie, żarliwej modlitwie i umartwieniach prześcigała wiele zakonnic. Zachowywała też gorliwie klasztorne przepisy, a w czasie gdy przebywała w klasztorze, wdziewała zakonny habit, aby móc uczestniczyć w modlitwach za klauzurą. Własne dobra przeznaczyła na zorganizowanie wędrownego szpitala dworskiego dla ubogich, na szpital dla trędowatych w Środzie Śląskiej, a także na urządzenie hospicjum dworskiego. W swoich posiadłościach obniżała daniny chłopskie i gromadziła zapasy żywności wykorzystane następnie w czasach głodu i powodzi.
Wyczerpana surowym życiem mniszki, choć nie składała ślubów zakonnych, zmarła 15 X 1243r w klasztorze trzebnickim. Została pochowana w tamtejszym kościele. W 1267 roku została kanonizowana przez papieża Klemensa IV. Sanktuarium w Trzebnicy stało się głównym ośrodkiem jej kultu. Chociaż czczona była jako patronka Śląska a od XIII wieku – patronka Polski, to jej kult odegrał ważną rolę w formowaniu świadomości wspólnoty regionalnej Ślązaków, zwłaszcza w XIX wieku. Kult św. Jadwigi rozszerzył się na całą środkową Europę. Na prośbę króla polskiego Jana III Sobieskiego papież Innocenty XI rozszerzył 17 IX 1680 r. kult św. Jadwigi na cały Kościół. Została uznana za patronkę Polski, Śląska, archidiecezji wrocławskiej, diecezji w Zgorzelcu, Andechsu, Berlina, Krakowa, Trzebnicy, Wrocławia, Europy, małżeństw i rodzin chrześcijańskich, uchodźców oraz pojednania i pokoju. Uważa się ją również za patronkę pojednania polsko- niemieckiego. Jan Paweł II, odwiedzając w 1983 roku Wrocław, powiedział o niej, że jest w dziejach Polski i w dziejach Europy postacią graniczną, która łączy ze sobą dwa narody: niemiecki i polski: Łączy na przestrzeni wielu wieków historii, która była trudna i bolesna. […] Wśród wszystkich dziejowych doświadczeń pozostaje przez siedem już stuleci orędowniczką wzajemnego zrozumienia i pojednania. Idea wzajemnego zrozumienia i pojednania między narodami została trafnie ujęta przez ks. Bolesława Kominka, który 15 października 1967 roku tak powiedział: Przy swoim moście Tumskim we Wrocławiu, wiodącym na Wyspę Piastowską stoi kuta w kamieniu Jadwiga. Stoi na moście łączącym wschodni i zachodni brzeg Odry. Wszystkim przychodzącym każe na siebie spoglądać i każe im pomyśleć, że wszyscy są braćmi, na którymkolwiek brzegu mieszkają.
Kult św. Jadwigi znalazł swoje odbicie nie tylko w rzeźbie, malarstwie, w poezji i muzyce, ale postać patronki Śląska inspirowała wielu do zakładania bractw i stowarzyszeń naśladujących jej działalność charytatywną. Założone we Wrocławiu w 1848 r. przez księdza Roberta Spiskego Stowarzyszenie Świętej Jadwigi, zrzeszające katolickie kobiety i dziewczęta w celu zajęcia się sierotami, biednymi i ludźmi starymi, kilka lat później – w 1859 r. – przekształciło się w zgromadzenie zakonne Sióstr Świętej Jadwigi, którego statuty zostały oparte na regule św. Augustyna. Działające od 1774 r. w Trzebnicy Bractwo Świętej Jadwigi podejmowało podobną pracę i zajmowało się szerzeniem kultu św. Jadwigi. Po przerwie związanej z sytuacją polityczną w Polsce, z okazji 750-lecia śmierci św. Jadwigi, mając na uwadze pragnienie duchownych i świeckich, JEm ks. Henryk kard. Gulbinowicz dekretem z 14 X 1993 r. reaktywował Bractwo Świętej Jadwigi przy bazylice Patronki Śląska w Trzebnicy, zatwierdził jego statut i mianował moderatora. Bractwo nie tworzy bardzo ścisłej struktury organizacyjnej, jego życie i działalność opiera się przede wszystkim na przyjętych wewnętrznie przez jej członków zasadach i wskazaniach Ewangelii.
W ikonografii przedstawiana jest jako młoda mężatka w długiej sukni lub w książęcym płaszczu z diademem na głowie. Czasami w habicie cysterskim. Przedstawiana jest w habicie cysterskim, boso lub z obuwiem w ręce. W drugiej ręce trzyma model klasztoru i kościoł. Jej atrybutami są: but w ręce, krzyż, księga, figurka Matki Boskiej, makieta kościoła w dłoniach, różaniec.
Święta jest przedstawiana z butem w ręku, chodziła bowiem boso. Henryk, jej mąż, dał jej buty z poleceniem by je nosiła. Zadośćuczyniła woli męża i buty nosiła ze sobą zawieszone na sznurku.

Modlitwa
Wszechmogący i miłosierny Boże,
dzięki Twoim natchnieniom
święta Jadwiga usilnie zabiegała o pokój
i pełniła dzieła miłosierdzia.
Udziel nam swojej łaski,
abyśmy za jej przykładem
starali się o pokój i zgodę między ludźmi
oraz służyli Tobie w cierpiących niedostatek.
Amen.